Οι Ελληνογερμανικές Σχέσεις στον 21ο αιώνα Σχέσεις μεταξύ ισότιμων εταίρων
Μετά από μία μεγάλη προσωρινή διακοπή λόγω της πανδημίας, η «Ένωση Ελληνογερμανικών Εταιρειών (VDGG) e. V.» διοργάνωσε και πάλι φέτος, στις 27 Σεπτεμβρίου, στην αίθουσα χορού του Εθνικού Μουσείου Γκαίτε της Βαϊμάρης και πάλι ένα ακαδημαϊκό συνέδριο με θέμα «Οι Ελληνογερμανικές Σχέσεις στον 21ο αιώνα».
Εκτός από τους διάσημους ομιλητές, η επίτιμη πρόεδρος της VDGG Δρ Sigrid Skarpelis-Sperk είχε τη ευκαιρία να καλωσορίσει ιδιαίτερα τους διακεκριμένους διπλωμάτες.
Στον χαιρετισμό της, η Πρέσβειρα της Ελλάδας στο Βερολίνο, Α.Ε. Μαρία Μαρινάκη, τόνισε τις μακροχρόνιες καλές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών και αναφέρθηκε ιδιαίτερα στην 106χρονη πλέον ύπαρξη των Ελληνογερμανικών Εταιρειών: «Αυτή είναι η ζωντανή απόδειξη ότι ακόμα και στις πιο δύσκολες στιγμές της ιστορίας μας, συναντήθηκαν πάντα άνθρωποι που ανιδιοτελώς στάθηκαν στο πλευρό της συνεχούς καλλιέργειας και διεύρυνσης των σχέσεων των δύο λαών μας μεταξύ τους». Εκτός από τις ανθρωπιστικές, πολιτιστικές και στενές οικονομικές και εμπορικές σχέσεις, η κυρία Μαρινάκη τόνισε επίσης την πολιτική σημασία των ποικίλων ανταλλαγών για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. «Η αναδρομή μάς υπενθυμίζει επίσης ότι οι γερμανοελληνικές ενώσεις είναι στενά συνυφασμένες με τη δημοκρατία και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Αντιστάθηκαν στις δύσκολες εποχές των δικτατοριών και σήμερα αντιμετωπίζουν νέες προκλήσεις».
Σε συνομιλία με την πρόεδρο της VDGG Lisa Badum, ο Γερμανός πρέσβης στην Αθήνα, Andreas Kindl, επανέλαβε τα λόγια της κας Μαρινάκη και τόνισε ότι η ιστορικά μακρά σχέση ήταν πολύ χρήσιμη σε περιόδους κρίσης. Τώρα έχουν εισέλθει σε μια νέα φάση, στην οποία και οι δύο πλευρές εργάζονται ως ισότιμα.
Το πρόγραμμα περιελάμβανε πολύ επίκαιρα θέματα από το πρόσφατο παρελθόν των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών, τα οποία θα μπορούσαν να ερευνηθούν ή να τύχουν επεξεργασίας μόλις φέτος και ειδικά με αφορμή το συμπόσιο. Ο Δρ Jens Bastian από το Γερμανικό Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων και Ασφάλειας του Βερολίνου μίλησε με θέμα «50 χρόνια Μεταπολίτευση. Γερμανοελληνικοί λόγοι μνήμης» και ανέπτυξε τις ποικίλες σχέσεις μεταξύ Γερμανίας και Ελλάδας κατά την περίοδο της στρατιωτικής χούντας στην Ελλάδα από το 1967 έως το 1974, όταν πολλοί Έλληνες αναζήτησαν και βρήκαν καταφύγιο στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας. Τα επόμενα χρόνια στην Ελλάδα επηρεάζονται σημαντικά από πολιτικούς που λόγω αυτής της υποδοχής είχαν καλές σχέσεις με τη Γερμανία,.
Στη συνέχεια ο ομιλητής αναφέρθηκε στις πολλές πολιτικές πτυχές της τριγωνικής σχέσης μεταξύ Γερμανίας, Ελλάδας και Τουρκίας, που επηρεάζουν και θα συνεχίσουν να επηρεάζουν τις ελληνογερμανικές σχέσεις υπό το πρίσμα της ΕΕ και του ΝΑΤΟ μέχρι σήμερα.
Φωτογραφία: Michal Riedel
Στη συνέχεια, ο Δρ Ronald Meinardus (Μαινάρντους) από το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ στην Αθήνα) αναφέρθηκε σε μια πρόσφατη δημοσκόπηση στον ελληνικό πληθυσμό με θέμα «Η εικόνα των Ελλήνων για τη Γερμανία: Αίτια και αλλαγές μιας γραμμής σχέσεων στον καθρέφτη της δημοσκόπησης». Οι απαιτήσεις αποζημιώσεων και τα αναγκαστικά δάνεια από την περίοδο της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου έπαιξαν και συνεχίζουν να παίζουν ρόλο εδώ, όπως και οι Γερμανοί τουρίστες, η ποιότητα των γερμανικών βιομηχανικών προϊόντων, η κρίση του ευρώ, η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, ο υπουργός Οικονομικών Σόιμπλε και η εκλογή του Όλαφ Σολτς ως διαδόχου της Άνγκελα Μέρκελ. Σε σύγκριση με την προηγούμενη έρευνα του 2022, η εικόνα της Γερμανίας έχει βελτιωθεί. Μέχρι φέτος, η γενική δημοτικότητα της Γερμανίας είχε αυξηθεί από το 17% στο 29%. «Αυτό εξακολουθεί να μην είναι κορυφαίο σκορ, αλλά βρισκόμαστε στον σωστό δρόμο», δήλωσε ο Meinardus. Ο ομιλητής κατέληξε επισημαίνοντας ότι εξετάζεται πλέον και μια αντίστοιχη δημοσκοπική έρευνα στον γερμανικό πληθυσμό για την εικόνα που έχουν για την Ελλάδα.
Όσον αφορά τις επενδύσεις που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί και σχεδιάζονται ακόμη από γερμανικές εταιρείες στην Ελλάδα, ο καθηγητής Δρ Αλέξανδρος Κρητικός από το Γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών (DIW) αναφέρθηκε στις γραφειοκρατικές προκλήσεις στην Ελλάδα και τη Γερμανία. Αναφέρθηκε, για παράδειγμα, στις υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων και τεκμηρίωσης που επιβάλλονται στις επιχειρήσεις, οι οποίες προκαλούν σημαντικό κόστος που δεν μπορεί να μετακυλιστεί στους πελάτες. Για τη μείωση των γραφειοκρατικών εμποδίων, τάχθηκε αφενός υπέρ της σημαντικά καλύτερης κατάρτισης του προσωπικού των αρμόδιων αρχών και αφετέρου υπέρ της αλλαγής νοοτροπίας της δημόσιας διοίκησης προς την κατεύθυνση της συμβουλευτικής και υποστηρικτικής διοικητικής δράσης κατά τα πρότυπα των σκανδιναβικών χωρών. Εν ολίγοις: η μείωση της πυκνότητας των ρυθμίσεων και η βελτίωση της ποιότητας της διοίκησης είναι αναγκαίες, και μάλιστα ως το κλειδί για την οικονομική ανάπτυξη και στις δύο χώρες.
Η καθηγήτρια Δρ Katja Sporn, διευθύντρια του Τμήματος Αθηνών του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου (DAI), ανέδειξε ένα πολύ ιδιαίτερο παράδειγμα των μακροχρόνιων γερμανοελληνικών σχέσεων με τη μορφή των ανασκαφικών έργων στο Καλαπόδι και στην Κοιλάδα του Κηφισού στην κεντρική Ελλάδα (Φωκίδα). Η ίδια περιέγραψε όχι μόνο την ιστορική και νομική βάση των δραστηριοτήτων του DAI στην Ελλάδα, το οποίο υφίσταται από το 1874, αλλά και τις σύγχρονες μεθόδους αρχαιολογικής έρευνας – πέρα από το φτυάρι, τη σκούπα του χεριού και την τσιμπίδα – με τη μορφή της χρήσης αεροσκαφών και ηλεκτρονικού εξοπλισμού.
Ο εκδότης κινηματογράφου και λογοτεχνίας Θόδωρος Βότσος έδωσε μια εικόνα για τον ελληνικό κινηματογράφο των τελευταίων δεκαετιών και την υποδοχή του στη Γερμανία. Αναφέρθηκε ειδικότερα σε σημαντικούς σκηνοθέτες όπως ο Θόδωρος Αγγελόπουλος και ο Γιώργος Λάνθιμος. Ο κ. Βότσος δημιούργησε λίγο κινηματογραφική ατμόσφαιρα στο συμπόσιο με μερικά αποσπάσματα κινηματογραφικών παραδειγμάτων από τις πρώτες ελληνικές κινηματογραφικές καταγραφές γύρω στο 1900 μέχρι τις συμμετοχές σε σύγχρονα κινηματογραφικά φεστιβάλ στη Γερμανία και την Ευρώπη.
Σε μια καταληκτική συζήτηση, η απερχόμενη πρόεδρος της VDGG, Lisa Badum MdB, μίλησε με τον πρέσβη της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας στην Αθήνα, Andreas Kindl, για την τρέχουσα κατάσταση των γερμανοελληνικών σχέσεων. Ο πρέσβης τόνισε τις καλές οικονομικές σχέσεις μεταξύ Γερμανίας και Ελλάδας. «Αυτό φάνηκε πρόσφατα στην εμπορική έκθεση της Θεσσαλονίκης, όπου η Γερμανία μπόρεσε να παρουσιαστεί με μεγάλη επιτυχία ως χώρα εταίρος. Στην εμπορική έκθεση, μου έγινε επίσης σαφές ότι η Ελλάδα, με τις δυνατότητές της στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, βρίσκεται στο δρόμο για να γίνει ενεργειακός κόμβος για την Ευρώπη», δήλωσε ο Kindl. Η Lisa Badum αναφέρθηκε επίσης στον επιρρεπή σε κρίσεις χαρακτήρα των διμερών σχέσεων σε σχέση με τις εποχές της γερμανικής κατοχής και τώρα σε σχέση με την ΕΕ, το ΝΑΤΟ και τη σχέση των δύο χωρών με την Τουρκία. Η πρέσβειρα Kindl εξήγησε ότι και οι δύο χώρες προσπαθούν να διατηρήσουν σχέσεις χωρίς εντάσεις: «Και οι δύο πλευρές εργάζονται προς αυτή την κατεύθυνση με εποικοδομητικές συζητήσεις – σε ισότιμη βάση». Τους τελευταίους μήνες έχουν πραγματοποιηθεί πολλές διμερείς συναντήσεις για το θέμα της Τουρκίας. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος μέχρι να βρεθεί λύση.
Φωτογραφία: Michal Riedel
Τέλος, η πόλη της Βαϊμάρης βρήκε την ευκαιρία να προσκαλέσει τους συμμετέχοντες στο συμπόσιο σε μια δεξίωση στο δημαρχείο το βράδυ, όπου ο πρέσβης Andreas Kindl – όπως και η Ελληνίδα πρέσβης Μαρία Μαρινάκη πριν από αυτόν – είχε τη δυνατότητα να υπογράψει τη Χρυσή Βίβλο της πόλης της Βαϊμάρης.
Προτεινόμενη εικόνα παραπάνω:
Συμπόσιο VDGG ομαδική φωτογραφία – συμμετέχοντες του συμποσίου στη δεξίωση στο δημαρχείο της Βαϊμάρης.
Φωτογραφία: Δήμος Βαϊμάρης
Επικοινωνήστε με τον κ:
Dietrich Hunold, Διοίκηση VDGG e. V.
Der Fachtag 2024 der VDGG e. V. wird unterstützt durch das Institut für Auslandsbeziehungen (ifa)
mit Mitteln des Auswärtigen Amtes.